Direct antwoord: een volwassene heeft normaal gesproken 32 tanden (inclusief 4 verstandskiezen). Heb je je verstandskiezen laten verwijderen of zijn ze nooit doorgekomen, dan zijn het er meestal 28.
Hoe zit die telling precies in elkaar?
De totale 32 tanden zijn verdeeld over vier kwadranten (linksboven, rechtsboven, linksonder, rechtsonder). Per kwadrant vind je 8 tanden: 2 snijtanden (incisivi), 1 hoektand (cuspid), 2 premolaren (ook wel kleine kiezen) en 3 molaren (grote kiezen, waarvan de derde de verstandskies is). In totaal betekent dat: 8 snijtanden, 4 hoektanden, 8 premolaren en 12 molaren (waarvan 4 verstandskiezen).
Wat als jouw aantal afwijkt?
Niet iedereen heeft precies 32 tanden — afwijkingen komen veel voor en kunnen verschillende oorzaken hebben:
- Verstandskiezen ontbreken of zijn verwijderd: meest voorkomende reden dat iemand 28 tanden heeft.
- Congenitaal ontbrekende tanden (agenesis): sommige mensen worden geboren zonder bepaalde tanden, vaak voortanden of premolaren.
- Extra tanden (supernumerary teeth): zeldzamer, maar kunnen bijvoorbeeld mesiodens zijn.
- Extracties door cariës, trauma of orthodontie: tanden kunnen verwijderd zijn om ruimte te maken of door medische noodzaak.
- Impactie: verstandskiezen zitten vaak vast onder het tandvlees en tellen niet als zichtbare tanden.
Wanneer is afwijking zorgwekkend?
Als er pijn, zwelling, ontstekingen of functionele problemen zijn (bijten, kauwen, spraak) is een tandartsbezoek verstandig. Afwijkingen zonder klachten zijn niet per se problematisch, maar een controle geeft duidelijkheid en voorkomt verrassingen bij toekomstige behandelingen.
Hoe tel je je tanden zelf — stappenplan
Wil je snel weten hoeveel tanden jij hebt? Volg dit simpele stappenplan:
- Sta voor een spiegel met goed licht en open je mond wijd.
- Tel eerst de zichtbare tanden in je bovenkaak van links naar rechts en noteer het aantal.
- Doe hetzelfde voor je onderkaak.
- Tel ook de achterste kiezen goed — gebruik een tandenstoker of tandenborstel als hulpmiddel om kiezen zichtbaar te maken.
- Als je twijfelt of een verstandskies doorgekomen is, kantel je hoofd naar achter en kijk in de hoek van je mond; zo kun je zien of er een derde kies aanwezig is.
Praktische zorg- en onderhoudstips per type tand
Alle tanden hebben verzorging nodig, maar achterste kiezen (molaren) en de plekken rond verstandskiezen vragen extra aandacht omdat ze vatbaarder zijn voor tandplak en gaatjes. Concrete tips:
- Poets twee keer per dag 2 minuten met fluoride tandpasta en richt extra op de achterste kiezen.
- Gebruik dagelijks tandenstokers of floss om tussen de premolaren en molaren te reinigen.
- Overweeg een interdentale borstel voor grotere ruimtes of als je implantaten/kronen hebt.
- Laat verstandskiezen controleren door je tandarts — soms zijn ze asymptomatisch maar toch problematisch (cystes, cariës bij aangrenzende tanden).
Wanneer naar de tandarts?
Algemene richtlijn: minimaal één controle per jaar, bij voorkeur elke zes maanden als je gevoeligheid, eerdere problemen of risicofactoren hebt. Ga direct als je:
- Pijn of zwelling rond een kies hebt.
- Een kies los voelt of een vulling is verloren gegaan.
- Je verstandskiezen opkomen en je voelt druk of ontsteking.
Controle bij kinderen en jongvolwassenen
De periode tussen 17 en 25 is vaak kritisch: verstandskiezen komen meestal dan door. Laat een tandarts röntgenfoto maken als je pijn of scheefstand ervaart, zodat je vroeg kunt ingrijpen als verwijderen nodig is.
Veelgestelde vervolgvragen kort beantwoord
Hoeveel tanden heeft een kind? Kinderen hebben een melkgebit van 20 tanden. Krijg je nooit verstandskiezen? Dat komt vaak voor en is meestal geen probleem. Kun je tanden vervangen? Ja — met implantaten, bruggen of protheses, afhankelijk van situatie en wensen.
Praktische tip die je direct kunt toepassen: tel nu zelf je tanden per kwadrant (boven links, boven rechts, onder links, onder rechts) en noteer of je verstandskiezen zichtbaar zijn — zo weet je meteen of je 32 of minder tanden hebt en heb je een goed uitgangspunt om, bij twijfel, de tandarts gericht te raadplegen.